VDI 6022 Belgelendirmesi

VDI 6022-1 Ventilation and indoor-air quality Hygiene requirements for ventilation and air-conditioning systems and units (VDI Ventilation Code of Practice)
VDI 6022 yönergeleri serisi, kişiler tarafından yılda 30 günden fazla veya düzenli olarak günde iki saatten fazla kullanılması amaçlanan tüm odalar veya odalarda kullanılan alanlar ve ekipmanlar için geçerlidir. VDI 6022 Bölüm 1, besleme havasının kalitesini etkileyen tüm havalandırma ve iklimlendirme sistemleri ve klima santralleri ile bunların merkezi veya merkezi olmayan bileşenleri (yeniden soğutma tesisleri gibi üniteler dahil) için geçerlidir.
VDI 6022, devridaim yoluyla besleme havasının kalitesini etkileyebiliyorsa egzoz havası sistemleri için geçerli olacaktır.
Mevcut havalandırma ve iklimlendirme sistemleri, yapısal yangın korumasına uygulananla karşılaştırılabilir bir şekilde bir devam izni kapsamında uyumsuzluk içinde çalışır. Hijyen kalitesinin devamını sağlamak için,

• Kısa vadeli telafi önlemleri olarak, bu sistemler daha sık hijyen kontrollerinden ve hijyen denetimlerinden geçecek ve hemen basit yeniden yapılandırma önlemleri başlatılacaktır.
• VDI 6022 Bölüm 1'in uzun vadeli ve eksiksiz uygulanması için, inşaat buna izin veriyorsa kademeli bir programın tanımlanması tavsiye edilir.

Terimler ve tanımlar
İşyeri: Çalışanlar tarafından yılda 30 günden fazla veya düzenli olarak günde iki saatten fazla işgal edilen herhangi bir alan işyeri olarak kabul edilir.
Dış hava debisi: Dışarıdan bir sisteme akan veya şartlandırılmadan doğrudan bir odaya akan hava debisi.
Temiz süpürülmüş: Örneğin bir süpürge veya fırça kullanılarak temizlenmiş ve görsel inceleme altında temiz olarak adlandırılabilecek bir yüzeyin durumu.
Not: Elleçlenen hava ile temas eden yüzeylerdeki toz yüzey yoğunluğu ve “temiz süpürme” sınıflandırması hakkında anlaşmazlık olması durumunda, ölçüm yapılması önerilir.
Dezenfeksiyon: Canlı sayısını azaltmayı amaçlayan yöntem
Merkezi olmayan klima santrali: Bir  merkezi klima santralinin aksine, bu ünite tek bir odaya tahsis edilir ve o odaya ikincil hava veya dış hava sağlar.
Not 1: Bu tür birimlere örnekler:

• fanlı konvektörler/fan-coil üniteleri
• dolap üniteleri
• hava/soğutma üniteleri/bölünmüş üniteler
• benzer birimler

Not 2: Aşağıdaki sınırlamaya bakın → merkezi olmayan cephe montajı
Hava kontrol ünitesi.
Merkezi olmayan cepheye monte klima santrali: Bu, cepheye veya yakınına monte edilen, dış havayı almak için kısa bir hava yoluna, yani cepheden veya bir pencereden izin veren bir ünitedir.
Not: Bu tür birimlere örnekler:

• cephe birimleri
• pencere korkuluk birimleri
• zemin altı üniteleri
• pencere klimaları
• benzer birimler

Terminal cihazı: Merkezi klimalardan gelen havayla ve duruma göre ikincil havayla da çalışan bu cihazın, havayı işlemek için kendine ait bir mekanik tahriki yoktur.
Not: Bu, her bir terminal cihazının tek bir odaya tahsis edildiği anlamına gelir. Bu tür cihazlara örnekler:

• hacim akışı kontrolörleri
• indüksiyon cihazları
• soğutulmuş tavanlar, soğutulmuş gibi tüm sessiz soğutma bileşenleri

bölmeler, soğutma konvektörleri, asılı soğutma panelleri vb.
Aşağıdakiler ayrıca terminal cihazları olabilir:

• merkezi klimanın dışındaki karıştırma kutuları
• merkezi klimanın dışındaki son soğutucular ve son ısıtıcılar
• bir odaya tahsis edilmiş hacim akışı kontrolörleri

İnsan sağlığına zararsızlık: Sağlığın kullanılan yöntemlerden ve teknik sistemlerden, bunların işletilmesinden ve bakımından etkilenmesinin beklenmemesi anlamına gelen durum.
Not: Bu aynı zamanda değerlendirmenin olası sinerjileri ve karşılıklı güçlendirmeyi de dikkate aldığı anlamına gelir. Gerekirse, tanınmış bağımsız bir kuruluştan bilirkişi raporu alınır.
Hijyen: Hastalıkları önlemenin yanı sıra sağlığı korumaya ve geliştirmeye hizmet eden önlemler.
Hijyen Denetçisi: Hijyen (ve/veya çevre tıbbı) konusunda uzmanlaşmış tıp doktoru veya mikrobiyolog, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin işleyişi hakkında en az A Kategorisi eğitimi ile sağlanan bilgi kadar bilgi sahibi, havalandırma ve iklimlendirme sistemleri ve muayene sonuçlarının hijyen açısından değerlendirilmesi ve bunların muayenesinde pratik deneyime sahip.
Hijyen Denetçisi: VDI 6022 Bölüm 4, Kategori RLQ uyarınca ileri eğitim yoluyla, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin kontrollerini yürütmek ve VDI 6022 Bölüm 3 uyarınca Sınıf 2'ye kadar iç hava kalitesi değerlendirmelerini yürütmek için Kategori A'nın ötesinde kalifiye olan kişi .
Hijyen uzmanı: İlgili üniversite çalışmaları sayesinde hijyen ve mikrobiyoloji alanlarında derinlemesine bilgi sahibi olan ve mümkünse tıp alanında da mesleki deneyime ve havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin işleyişi hakkında en az kategorinin sağladığı ölçüde bilgi sahibi olan kişi Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin muayenesinde ve muayene sonuçlarının hijyen açısından değerlendirilmesinde eğitim ve pratik deneyim
Hijyen denetimi: Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin hijyenik durumunun nitelikli araştırması.
hijyen kontrolü: Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin hijyenik durumunun kısa aralıklarla periyodik olarak izlenmesi.
CFU (koloni oluşturan birim): Kültüre edilebilir mikroorganizma sayısının ifade edildiği birim. [DIN EN 13098]
kritik sonuç: Aşağıdakiler kritik sonuçların örnekleridir

•  nemlendirici suyunda (standart değer: 1000 CFU/ml) veya yeniden soğutma tesisinin devridaim suyunda (standart değer: 10000 CFU/ml) izin verilen toplam koloni oluşturan birim sayısının tekrar tekrar aşılması, aşırı lejyonella konsantrasyonu nemlendirici suda 100 CFU/100 ml'den fazla veya yeniden soğutma tesisinin devridaim suyunda 1000 CFU/100 ml'den fazla
• nemlendirici suyun tekrarlanan küf kontaminasyonu
• hava işleme ünitelerinin akış aşağısındaki CFU'ların sayısı, yukarı akış yönüne göre daha yüksek
• elleçlenen havayla temas halinde olan havalandırma ve iklimlendirme sisteminin yüzeylerinde görünür küf veya diğer mikrobiyal büyüme

Hava hijyeni: Sağlık ve esenlik ile ilgili insan ve ortam solunan hava arasındaki etkileşimlerle ilgilenen hijyen dalı.
Mikroorganizmalar: Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri bağlamında bu terim, suda veya nemli yüzeylerde (nemlendirici su veya yoğuşma suyu gibi) çoğalabilen bakterileri (lejyonella gibi), algleri ve küfleri içine alır.
Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri ve klima santralleri: Bir veya birkaç odanın fan tahrikli havalandırması için gerekli tüm bileşenlerin toplamı.
Not: Bu kılavuzun amaçları doğrultusunda, bu aynı zamanda → merkezi ve → merkezi olmayan klima santralleri, → terminal cihazları vb. gibi sisteme özel montajları da içerir.
Mevcut havalandırma ve iklimlendirme sistemi: Bu kılavuzun amaçları doğrultusunda, VDI 6022'nin ilgili baskısının yayınlanmasından önce kurulan herhangi bir havalandırma ve iklimlendirme sistemi, mevcut bir sistem olarak kabul edilir.
Küçük havalandırma ve klima sistemi:
Yalnızca "filtreleme" ve/veya "ısıtma" iklimlendirme işlevlerinden oluşan ve kullanıcısı ile sahibi/operatörü aynı olan, kompakt genel boyutlarda bir havalandırma ve iklimlendirme sistemi.
İkincil hava: Bir odadan çekilen ve şartlandırıldıktan sonra tekrar aynı odaya verilen hava hacmi akışı. [DIN EN 13779, Tablo 2]
Devridaim havası: Devridaim havası, çekilmediği en az bir odanın besleme havasının bir parçası olmak üzere klima sistemine geri gönderilen egzoz havasıdır.
Referans hava: Minimum besleme havası kalitesi.

Bakımı kolay havalandırma ve iklimlendirme sistemi: Böyle bir sistem, makul bir çabayla uygun erişim sağlar veya görsel incelemeye izin verir.
Merkezi havalandırma ve iklimlendirme sistemi: Birkaç odaya dış hava veya → devridaim havası sağlar.
GENEL
Bu kılavuz, hijyen açısından havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin planlanması, yürütülmesi, çalıştırılması ve bakımına ilişkin geçerli düzenlemeleri tamamlar.
Periyodik teknik bakım, fonksiyonel ve hijyen kontrolleri ile periyodik hijyen kontrolleri oldukça önemlidir.
*Besleme havası kalitesi: Besleme havası insan sağlığına zararsız ve kokusuz olacaktır. Kokuya neden olan katkı maddelerine, bilinçaltı seviyelerde bile (bilinçli algılama eşiğinin ötesinde) izin verilmez. Doğal dış havanın kalitesini korumaya veya eski haline getirmeye hizmet eden yöntemler ve bina sakinlerinin bu tür katkı maddelerini kabul ettiği sistemler için bir istisna yapılmıştır.
Gerekli besleme havası kalitesi, referans havaya, kaldırılacak yüklere ve seçilen hava değişim oranına bağlıdır.
*Referans hava: Hijyen gereksinimlerinin minimum amacı VDI 6022 Bölüm 1'de belirtilen, hava kalitesinin klima santrali veya havalandırma ve iklimlendirme sistemi tarafından bozulmamasıdır. Belirlenen hedeflere uygunluğun kanıtı, besleme havası ile aşağıda tanımlanan referans havanın karşılaştırılmasıyla belirlenir.
Referans hava, ya sağlıklı dış havaya ya da kullanılan alandaki sağlıklı iç havaya ya da karışım oranına bağlı olarak bir hava kalitesine karşılık gelir.
Sağlıklı dış hava, hava kaynaklı kontaminasyonun dış ortam havası için gerekli sınırlara uygunluğunu ifade eder (diğerlerinin yanı sıra, WHO veya AB Direktifi 2008/50/EC, örneğin ince toz konsantrasyonuna göre).
İşgal edilen alanda sağlıklı iç mekan havası referansı, İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasında ve işyeri sınırlarında (AGW, eski adıyla: MAK değerleri) ve uygulamaya bağlı olarak biyolojik çalışma maddeleri ve tehlikeli maddelerle ilgili yönetmeliklerde verilmektedir. Sağlığın korunmasıyla ilgili standart değerler veya teknik parametrelere dayalı sınır değerler mevcut olmadığında, minimum gereklilik, havalandırma ve iklimlendirme sisteminin herhangi bir alandaki hava kalitesini bozmaması gerektiğidir.
*Fiziksel gereksinimler: Termal konfor için çalışma sıcaklıkları, iç hava nemleri ve hava hızları aralıkları ISO 7730, EN 15251, EN 13779'da ve fabrikalar için VDI 3802'de verilmiştir.
Havalandırma ve iklimlendirme sisteminden kaynaklanan gürültü emisyonu, VDI 2081'de belirtilen sınırlar gibi, kullanım amacına özel gereksinimlere uygun olmalıdır.
*Hava kimyası ve mikrobiyolojik gereksinimler:
Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri, mikroorganizmaların çoğalmasını önleyecek şekilde tekniğe uygun olarak planlanacak, yürütülecek, çalıştırılacak ve bakımı yapılacaktır. Tüm hava işleme alanları, zararlı maddelerin yanı sıra inorganik ve organik kirleticiler tarafından ek bir yükten kaçınacak şekilde tasarlanacak, çalıştırılacak ve bakımı yapılacaktır.
Yüksek bağıl nem değerlerinin veya büyük miktarlarda suyun amaçlanan kullanımın doğasında bulunduğu klima santrallerinde kullanılan malzemeler, mikroorganizmalar için bir besin substratı sağlamamalıdır (kanıt EN 846'ya göre oluşturulacaktır).
Organik, inorganik veya biyolojik bileşenlerdeki besleme havasının içeriği, hiçbir kategoride referans havanın içeriğini aşmamalıdır (bkz. Bölüm 3.3).
Hava işleme alanlarındaki sızdırmazlık malzemeleri kapalı gözenekli olacak, herhangi bir nemi emmeyecek veya herhangi bir koku yaymayacak ve özellikle mikroorganizmalar için besleyici bir alt tabaka sağlamamalıdır.
VDI 6022 uyarınca:

• suların hijyen muayenesi
• yüzeylerin incelenmesi
• hava ölçümü
• toz yüzeyi yoğunluğunun/temiz süpürme durumunun ölçümü sertifikasyon aşamasında tekrar değerlendirilir.

VDI 6022 Standardına göre değerlendirme süreci aşağıda tanımlanmıştır.
Tüm bileşenlerin;
Seçimi: bileşenlerin hijyenle ilgili seçimi ve düzenlenmesi bakım konseptinin taslağı hijyenle ilgili performans spesifikasyonunun taslağı gereksinim sınıflarının spesifikasyonu VDI 6022-1 ve atıf standartlarına uygun olmalıdır.
İlk hijyen denetimi: Tüm malzeme bileşenleri hijyenik gereklilikler açısından kontrol edilir. Bileşenler içinde yapıştırıcı, boya, plastik parça, kauçuk gibi malzemeler ISO 846 ya göre test edilmelidir.
Ürünlerin tasarımı: birimlerin ve bileşenlerin VDI 6022 uyumlu tasarımının sağlanması, sapmaların belgelenmesi gereklidir.
Kurulum: tüm klima santrali bileşenlerinin ve ünitelerinin VDI 6022 uyumlu kurulumunun sağlanması, sapmaların belgelenmesi gerekmektedir.

ISO 846 Plastics — Evaluation of the action of microorganisms
Belirli iklim ve çevre koşulları altında mikroorganizmalar plastik veya plastik ürünlerin yüzeyine yerleşebilir ve kolonize olabilir. Varlıkları ve/veya metabolik ürünleri yalnızca plastiğin kendisine zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda yapı malzemelerinin ve plastik parçalar içeren sistemlerin servis edilebilirliğini de etkileyebilir. ISO 846 da belirtilen testler ve test koşulları ampiriktir ve potansiyel uygulamaların tamamını olmasa da çoğunu kapsar. Belirli uygulamalar ve uzun vadeli testler için, gerçek koşullar altında performansı yansıtan prosedürler üzerinde anlaşmaya varılır.
Mikroorganizmaların plastikler üzerindeki etkileri iki farklı süreçten etkilenir.
a) Doğrudan etki: Mikroorganizmaların büyümesi için besleyici bir madde görevi gören plastiklerin bozulması.
b) Dolaylı etki: mikroorganizmaların metabolik ürünlerinin etkisi, örn. renk değişikliği veya daha fazla bozulma.
ISO 846 standardı, mantarların ve bakterilerin ve toprak mikroorganizmalarının etkisiyle plastiklerin bozulmasını belirleme yöntemlerini belirtir. Amaç, plastiklerin biyolojik olarak parçalanabilirliğini veya doğal elyaf kompozitlerin bozulmasını belirlemek değildir.
Bozulmanın türü ve derecesi şu şekilde belirlenebilir:
a) görsel muayene ve/veya
b) kütledeki değişiklikler ve/veya
c) diğer fiziksel özelliklerdeki değişiklikler.
Testler, düz bir yüzeye sahip olan ve bu sayede kolayca temizlenebilen tüm plastiklere uygulanabilir. İstisnalar, plastik köpükler gibi gözenekli malzemelerdir.
ISO 846 standardı, IEC 60068-2-10 ile aynı test mantarlarını kullanır. "Birleştirilmiş numuneler" olarak adlandırılanları kullanan IEC yöntemi, numunelerin spor süspansiyonu inkübasyonu ile numunelerin aşılanmasını ve numunelere herhangi bir fiziksel saldırının yanı sıra mantar büyümesinin değerlendirilmesini gerektirir.
Test hacmi ve kullanılan test suşları, plastik için öngörülen uygulamaya bağlıdır.
ISO 846 standardı aşağıda belirtilen standartlara atıf yapmaktadır.
ISO 13934-1:2013, Textiles — Tensile properties of fabrics — Part 1: Determination of maximum force and elongation at maximum force using the strip method
EN 10088-1, Stainless steels — Part 1: List of stainless steels
EN 10088-2, Stainless steels — Part 2: Technical delivery conditions for sheet/plate and strip corrosion resisting steels for general purposes
EN 13697:2015, Chemical disinfectants and antiseptics — Quantitative non-porous surface test for the
evaluation of bactericidal and/or fungicidal activity of chemical disinfectants used in food, industrial, domestic and institutional areas — Test method and requirements without mechanical action (phase 2, step 2)
IEC 60068-2-10, Environmental testing — Part 2-10: Tests — Test J and guidance: Mould growth

Genel:
Test, plastik test numunelerinin, belirli veya kararlaştırılan süreler boyunca seçilen mantar ve bakteri test suşlarının (veya toprağa gömme testi durumunda, mikrobiyal olarak aktif toprağa) etkisine maruz bırakılmasını içerir.
Belirtilen sıcaklık ve nem koşulları altında süre.
Maruziyetin sonunda, test numuneleri temizlemeden önce ve/veya sonra görsel muayene ile değerlendirilir ve/veya kütle veya diğer fiziksel özelliklerdeki herhangi bir değişiklik belirlenir.
Mikroorganizmalara maruz bırakılan numunelerden (test serisi I) elde edilen sonuçlar, tutulan referans numunelerden (test serisi 0) veya aynı koşullar altında tutulan steril numunelerden (test serisi S) elde edilen sonuçlarla karşılaştırılır.
Fungistatik özelliklerin test edilmesi durumunda, bir biyositin etkisini kalitatif bir şekilde göstermek için biyosit içermeyen test numuneleri ile biyosit içeren numuneler arasında görsel bir değerlendirme yapılır.
Plastiklerin mantarlara karşı direncini (yöntem A) veya fungistatik etkileri (yöntem B), bakterilere karşı direncini (yöntem C) ve toprak mikroorganizmalarına karşı direncini (yöntem D) belirlemek için kullanılan test yöntemlerinin kısa açıklamaları ISO 846 madde 4.2 ila 4.4'te verilmiştir. 
Yöntem A: Mantar büyüme testi
Test numuneleri, nem ≥ %95 bağıl nem varlığında mantar sporlarından oluşan karışık bir süspansiyona maruz bırakılır. Sporun kendisinden gelen sınırlı besinler, bir çimlenme tüpünün oluşumu yoluyla tükendikten sonra, mantarlar ancak test numunelerinin malzemesi pahasına büyüyebilir. Numuneler besleyici bileşen içermiyorsa, mantarlar misel geliştiremez ve plastikte bozulma olmaz.
Yöntem A, diğer organik maddelerin yokluğunda plastiklerin mantar saldırılarına karşı doğal direncinin değerlendirilmesi için uygundur.
Yöntem B: Fungistatik etkilerin belirlenmesi
Test numuneleri, tam bir besin ortamı varlığında, yani bir karbon kaynağı ile karışık bir mantar sporları süspansiyonuna maruz bırakılır. Plastik herhangi bir besleyici element içermese bile, mantarlar örneklerin üzerinde büyüyebilir ve bunların metabolik ürünleri, besin-agar ortamını metabolize ederek malzemeye saldırabilir.
Plastik üzerinde veya besin-agar ortamında (inhibisyon bölgesi) herhangi bir büyüme inhibisyonu, plastiğin fungistatik aktivitesini veya bir fungisit işleminin varlığını gösterir.
Bir plastik malzemede bir biyositin temel kalitatif etkisini göstermek için, deneye biyosit içermeyen numuneler dahil edilmelidir. Ancak bu biyosit içermeyen numuneler, biyosit içeren numunelerden daha fazla büyüme gösteriyorsa, fungistatik veya fungisidal etkinliğin kalitatif bir göstergesi belirlenebilir.
Yöntem C: Bakterilere Direnç
Bakterilerin test numuneleri üzerindeki etkisi, karbon kaynağı olmayan tamamlanmamış bir ortam kullanılarak değerlendirilir1) . Numuneyi çevreleyen agarda üreme yoksa numune herhangi bir besleyici bileşen içermez.
Test edilecek bir malzeme, hijyenik etkilere sahip bir ürün gibi ek işlevsellik talep ediyorsa, o malzemeye antibakteriyel/hijyenik özellikler kazandırmak amacıyla bir biyosit eklenmiş isr, plastik malzeme, gözeneksiz (plastik) malzemelerin temel antibakteriyel performansını ölçmek için kılavuzluk sağlayan ISO 22196'ya göre test edilmelidir.
Yöntem D: Mikrobiyal olarak aktif toprağa direnç (toprak-gömme testi)
Test numuneleri, bilinen bir su tutma kapasitesine ve belirli bir nem içeriğine sahip doğal toprağa tamamen gömülür.
Toprak gömme testi bu belgeye dahil edilmiştir çünkü birçok plastik toprakla sürekli temas halinde ve yüksek neme maruz bırakılarak kullanılmıştır.
Biyolojik bozulmanın değerlendirilmesi için özelliklerin seçimi
Belirlenecek özelliklerin seçimi, testin amacına bağlıdır. Plastiğin direncinin değerlendirilmesinde her zaman ilk aşama olarak biyolojik saldırının görsel bir değerlendirmesi yapılmalıdır.
Yüzey parlaklığı, eğilme özellikleri, darbe dayanımı ve sertlik gibi yüzey değişikliklerini açıkça gösteren özelliklerin belirlenmesi tavsiye edilir.