آموزش تأیید و اعتبارسنجی روش‌های آزمایشگاهی
مقدمه: اعتبارسنجی (Validasyon) و تأیید (Verifikasyon) روش‌ها از مفاهیم مهمی هستند که برای تضمین قابلیت اعتماد و دقت روش‌های تحلیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فرآیندها به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند صنایع غذایی، دارویی، محیط زیست و بیوتکنولوژی بسیار حائز اهمیت‌اند. اعتبارسنجی روش به مجموعه‌ای از مطالعات تجربی اطلاق می‌شود که با هدف تعیین مناسب‌بودن و قابلیت اعتماد روش برای یک کاربرد خاص انجام می‌شود. تأیید روش نیز فرایندی برای بررسی قابلیت اجرای روش اعتبارسنجی‌شده در شرایط یک آزمایشگاه خاص است.
اعتبارسنجی روش چیست؟ در اعتبارسنجی، عملکرد روش از نظر دقت، صحت، تکرارپذیری، خطی بودن، ویژگی اختصاصی و پایداری بررسی می‌شود.
پارامترهای اعتبارسنجی روش:
صحت: توانایی روش در اندازه‌گیری دقیق یک مقدار شناخته‌شده.
حساسیت: توانایی روش در شناسایی مقادیر بسیار کم از آنالیت.
تکرارپذیری: نزدیکی نتایج حاصل از آزمایش‌های تکراری تحت شرایط مشابه.
خطی بودن: رابطه خطی بین سیگنال اندازه‌گیری شده و غلظت آنالیت.
ویژگی اختصاصی: توانایی شناسایی آنالیت در حضور دیگر ترکیبات.
پایداری: تأثیر تغییر شرایط (دما، pH و غیره) بر عملکرد روش.
تأیید روش چیست؟ تأیید روش به معنای بررسی قابلیت اجرای یک روش اعتبارسنجی‌شده در یک آزمایشگاه خاص است. این فرآیند شامل تکرار پارامترهای کلیدی اعتبارسنجی تحت شرایط همان آزمایشگاه بوده و اطمینان می‌دهد که نتایج به‌دست‌آمده قابل اعتماد هستند.
روش‌های اعتبارسنجی و تأیید:
روش افزودن استاندارد: افزودن مقدار مشخصی از استاندارد به نمونه جهت ارزیابی صحت و خطی بودن.
روش استاندارد داخلی: استفاده از یک ترکیب استاندارد داخلی برای بررسی حساسیت و تکرارپذیری.
آزمایش‌های بازیابی (Recovery): تعیین درصد بازیابی ترکیبات افزوده‌شده برای ارزیابی صحت.
تعیین LOD و LOQ: حد تشخیص و حد اندازه‌گیری برای ارزیابی حساسیت.
اهمیت اعتبارسنجی و تأیید روش:
نتایج قابل اعتماد: اعتبارسنجی تضمین‌کننده دقت نتایج است.
تضمین کیفیت: برای تضمین کیفیت محصول یا خدمت، روش‌های تحلیلی باید معتبر باشند.
انطباق قانونی: در بسیاری از صنایع، اعتبارسنجی یک الزام قانونی است.
تصمیم‌گیری بهتر: نتایج معتبر به تصمیم‌گیری‌های مؤثرتر منجر می‌شود.
مباحث پوشش داده‌شده در آموزش:
مفاهیم پایه: تفاوت بین Validasyon و Verifikasyon، پارامترهای عملکرد، روش‌های آماری
مراحل اعتبارسنجی: برنامه‌ریزی، مطالعات آزمایشی، تحلیل داده، گزارش‌دهی
مراحل تأیید: انتقال روش، مقایسه عملکرد، گزارش‌دهی
پارامترهای اعتبارسنجی و تأیید: صحت، دقت، خطی بودن، حد تشخیص، ویژگی اختصاصی، پایداری
روش‌های آماری: آزمون t، ANOVA، تحلیل رگرسیون و سایر روش‌های آماری
سیستم‌های تضمین کیفیت: انطباق با سیستم‌هایی مانند ISO/IEC 17025
کاربردها: نمونه‌های کاربردی در صنایع غذایی، دارویی، زیست‌محیطی و بیوتکنولوژی
مزایای آموزش:
توسعه دانش و مهارت: فراگیری مفاهیم و مهارت‌های لازم در زمینه اعتبارسنجی و تأیید روش
کاهش ریسک خطا: انتخاب و استفاده صحیح از روش‌ها منجر به کاهش خطا می‌شود.
افزایش بهره‌وری: نتایج دقیق باعث بهبود کارایی فرآیندها می‌شود.
ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات
انطباق با مقررات قانونی
چه کسانی باید در این آموزش شرکت کنند؟
کارکنان آزمایشگاه: شیمی‌دان‌های تحلیلی، متخصصان کنترل کیفیت، مدیران آزمایشگاه
کارکنان تولید: افراد فعال در تحلیل فرآیندهای تولید
کارشناسان تضمین کیفیت
متخصصان امور نظارتی و قانونی
به‌طور خلاصه، آموزش اعتبارسنجی و تأیید روش یک ضرورت برای استفاده مؤثر و مطمئن از روش‌های تحلیلی است. شرکت‌کنندگان در این دوره توانایی افزایش کیفیت محصولات، کاهش خطا و انطباق با الزامات قانونی را کسب خواهند کرد.
پروفایل شرکت‌کنندگان: افرادی که مایل به ارتقاء سیستم‌های GLP (شیوه‌های خوب آزمایشگاهی) هستند، پرسنل آزمایشگاه، مدیران، صاحبان آزمایشگاه و منابع انسانی علاقه‌مند به این حوزه.
آزمون: در پایان آموزش ممکن است آزمون برگزار شود.
مدرس: آموزش توسط ممیزان ارشد و کارشناسان آموزشی بین‌المللی برگزار می‌شود و قبل از برگزاری اطلاع‌رسانی می‌گردد.
تاریخ آموزش: قبل از آموزش اعلام می‌شود.
مدت زمان آموزش: ۲ روز
محل آموزش: آنلاین / درون‌سازمانی
گواهی‌نامه: در پایان دوره، گواهی‌نامه رسمی به شرکت‌کنندگان اعطا خواهد شد.