ISO 14020: اصول اساسی برچسب‌گذاری و اظهارنامه‌های زیست‌محیطی
استاندارد ISO 14020 یک استاندارد بین‌المللی است که اصول کلی توسعه و استفاده از برچسب‌ها و اظهارنامه‌های زیست‌محیطی را برای ارزیابی عملکرد زیست‌محیطی محصولات و خدمات و انتقال این اطلاعات به مصرف‌کنندگان تعیین می‌کند. این استاندارد با هدف افزایش قابلیت اطمینان و شفافیت سیستم‌های برچسب‌گذاری زیست‌محیطی تدوین شده است.
اهمیت ISO 14020
● اطلاع‌رسانی به مصرف‌کننده: اطلاعات دقیق و قابل اعتماد درباره تأثیرات زیست‌محیطی محصولات را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد.
● افزایش رقابت‌پذیری: باعث می‌شود محصولاتی با عملکرد زیست‌محیطی بهتر در بازار برجسته شوند.
● پایداری: تولیدکنندگان را به توسعه محصولات دوستدار محیط زیست ترغیب می‌کند.
● تنظیم مقررات: یک زبان و چارچوب مشترک برای توسعه سیستم‌های برچسب‌گذاری زیست‌محیطی فراهم می‌نماید.
دامنه ISO 14020
استاندارد ISO 14020 اصول کلی در زمینه‌های زیر را برای برچسب‌ها و اظهارنامه‌های زیست‌محیطی تعیین می‌کند:
● تعاریف: تعاریف مفاهیم پایه‌ای مانند برچسب زیست‌محیطی، اظهارنامه زیست‌محیطی
● اهداف: اهداف و مقاصد سیستم‌های برچسب‌گذاری زیست‌محیطی
● اصول: اصول اساسی سیستم‌های برچسب‌گذاری (مانند صحت، شفافیت، بی‌طرفی)
● معیارها: تعیین معیارهایی برای اعطای برچسب‌های زیست‌محیطی
● رویه‌ها: فرآیندهای برچسب‌گذاری (درخواست، ارزیابی، تأیید)
● ارتباطات: چگونگی انتقال صحیح برچسب‌ها و اظهارنامه‌ها به مصرف‌کنندگان
سری ISO 14020
استاندارد ISO 14020 بخشی از یک سری استاندارد است که موضوعات تخصصی‌تری را نیز پوشش می‌دهد. سایر استانداردهای مهم در این سری عبارت‌اند از:
● ISO 14021: اصول مربوط به برچسب‌های نوع دوم (برچسب‌های خوداظهاری زیست‌محیطی)
● ISO 14024: اصول مربوط به برچسب‌های نوع اول (برچسب‌های زیست‌محیطی چندجانبه و تأییدشده توسط طرف ثالث)
● ISO 14025: اصول مربوط به اظهارنامه‌های زیست‌محیطی نوع سوم (اظهارنامه‌های زیست‌محیطی محصولات)
انواع برچسب‌گذاری زیست‌محیطی
سری ISO 14020، برچسب‌های زیست‌محیطی را به سه نوع اصلی تقسیم می‌کند:
● نوع I: برچسب‌هایی با معیارهای زیست‌محیطی چندگانه که توسط شخص ثالث مستقل تأیید می‌شوند (مثلاً بازده انرژی، بازیافت‌پذیری)
● نوع II: برچسب‌هایی که شامل ادعاهای زیست‌محیطی اعلام‌شده توسط خود تولیدکننده در مورد محصولات یا خدماتش هستند
● نوع III: اظهارنامه‌هایی که شامل داده‌های کمی درباره عملکرد زیست‌محیطی محصول در طول چرخه عمر آن هستند
خلاصه
استاندارد ISO 14020 با افزایش قابلیت اطمینان و شفافیت در سیستم‌های برچسب‌گذاری زیست‌محیطی، به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تصمیمات آگاهانه‌تری از نظر زیست‌محیطی اتخاذ کنند. این استاندارد تولیدکنندگان را به سمت توسعه محصولات پایدارتر سوق می‌دهد و در نتیجه به بهبود عملکرد زیست‌محیطی کمک می‌کند.